مقدمه
صادرات به سوریه دوباره در کانون توجه قرار گرفته است. با فعال‌سازی توافقنامه تجارت آزاد ایران و سوریه، بسیاری از محدودیت‌های تجاری کاهش می‌یابد و مسیر ورود شرکت‌های ایرانی به بازار سوریه هموارتر می‌شود. این توافق می‌تواند نقطه عطفی در توسعه تجارت خارجی ایران باشد و فرصت‌های تازه‌ای برای صادرکنندگان فراهم کند.
صادرات به سوریه: وضعیت توافقنامه تجارت آزاد
توافقنامه تجارت آزاد بین ایران و سوریه در سال ۱۳۸۹ امضا شد. بر اساس این توافق، مبادله تمام کالاها به‌جز ۸۸ قلم خاص، با تعرفه ۴ درصد امکان‌پذیر شد. با وجود این، به دلیل سیاست‌های داخلی و محدودیت‌های اقتصادی دو کشور، این توافق برای مدت‌ها غیر فعال ماند. اکنون با تصمیم وزارت صمت و سفر وزیر به سوریه، اجرای دوباره این توافقنامه در دستور کار قرار گرفته است.
همچنین بخوانید: چگونه صادرات به روسیه را آغار کنیم؟
مزایای توافقنامه برای صادرات به سوریه
اجرای دوباره این توافقنامه، صادرکنندگان ایرانی را از بسیاری محدودیت‌های رایج صادراتی و وارداتی مستثنی می‌کند. همچنین امکان استفاده از تسهیلات ویژه برای پروژه‌های خدمات فنی و مهندسی فراهم خواهد شد. در نتیجه، بخشی از ماشین‌آلات و تجهیزات موردنیاز نیز با شرایط آسان‌تر به بازار سوریه وارد می‌شود.
چالش‌های صادرات به سوریه: حمل‌ونقل و مبادلات بانکی
حمل‌ونقل دریایی برای صادرات به سوریه
یکی از مشکلات جدی تجار ایرانی، حمل‌ونقل دریایی است. انتقال کالا از طریق دریا به سوریه زمان‌بر بوده و هزینه‌های مضاعفی را تحمیل می‌کند.
مسیر زمینی از عراق و اثر آن بر صادرات
راه‌حل جایگزین، استفاده از مسیر زمینی از طریق عراق است. اما این موضوع نیازمند امضای توافقنامه سه‌جانبه ایران، عراق و سوریه است. مقدمات این توافقنامه فراهم شده، اما هنوز به مرحله نهایی نرسیده است.
مبادلات بانکی در تجارت با سوریه
چالش دیگر، نبود سیستم بانکی فعال بین دو کشور است. در حال حاضر تبادل پول تنها از طریق روش‌های غیررسمی و پرهزینه امکان‌پذیر است که فشار زیادی بر صادرکنندگان وارد می‌کند. مقامات دو کشور در حال بررسی راهکارهای جایگزین برای رفع این مشکل هستند.
اطلاعات رسمی سازمان توسعه تجارت
آمار و اهداف صادرات به سوریه تا ۱۴۰۴
در سال ۱۳۹۹، حجم صادرات ایران به سوریه حدود ۱۱۵ میلیون دلار بود. این رقم در ۶ ماه نخست ۱۴۰۰ به ۷۵ میلیون دلار رسید و پیش‌بینی شد تا پایان سال به ۱۵۰ میلیون دلار برسد.
طبق برنامه‌ریزی‌ها، هدف‌گذاری شده است که تا سال ۱۴۰۴ حجم مبادلات تجاری ایران و سوریه به ۲ میلیارد دلار افزایش یابد.
فرصت‌های بازار سوریه برای صادرکنندگان ایرانی
بازار سوریه به دلیل نیاز گسترده به بازسازی زیرساخت‌ها، فرصتی بزرگ برای صادرات کالاها و خدمات ایرانی است. صنایع ساختمانی، محصولات پتروشیمی، مواد غذایی، دارو و خدمات فنی و مهندسی از جمله حوزه‌هایی هستند که پتانسیل بالایی برای صادرات به این کشور دارند. با رفع موانع حمل‌ونقل و بانکی، این فرصت‌ها می‌توانند به‌طور کامل در اختیار تجار ایرانی قرار گیرند.
جمع‌بندی
فعال‌سازی توافقنامه تجارت آزاد و برنامه‌ریزی دقیق می‌تواند آینده‌ای روشن برای صادرات به سوریه رقم بزند. هرچند مشکلاتی در حوزه حمل‌ونقل و مبادلات بانکی وجود دارد، اما با همکاری دولت‌ها و بخش خصوصی، دستیابی به هدف ۲ میلیارد دلار مبادلات تا سال ۱۴۰۴ کاملاً امکان‌پذیر است.